برای افرادی که مشکل ترس از حیوانات را ندارند، درک این مساله که تا چه حدی ترس می تواند جدی باشد دشوار است! در واقع اکثر افراد، زمانی شرایط را درک می کنند که خودشان نیز درگیر آن باشند. بر همین اساس، اگر می بینید افراد دیگر در زمانی که شما برای مثال از یک سگ، گربه، حشره و … وحشت می کنید تعجب کرده و یا حتی متاسفانه مسخره می کنند حداقل شما آنها را درک کنید که توان درک شما را ندارند!
در ابتدا باید بگوییم که ترس از حیوانات (به طور کلی یا یک حیوان خاص) به راحتی قابل درمان است. فقط باید توجه داشته باشید که مراحل درمانی می بایست حتما توسط روانشناس انجام شود. معمولا یکی از روش های متداول برای رفع ترس از حیوانات، قرار گرفتن در آن شرایط است اما باید توجه داشت که اگر اینکار به شکل علمی و اصولی انجام نشود حتی ممکن است وضعیت بدتر شده و شخص در مواجهه با موقعیت ترس، دچار حملات پانیک شده و یا بصورت ذهنی در مقابل ترس، مقاومت داشته و روند درمان را مختل نماید.
مفهوم ترس از حیوانات چیست؟
این ترس در روانشناسی به نام زوفوبیا (Zoophobia) شناخته می شود. این نوع فوبیا، شخص را در حالت وحشت و ترس شدیدی قرار می دهد. از فوبیای حیوانات که بسیار متداول هستید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترس از سگ (Cynophobia)
- ترس از حشرات (Entomophobia)
- ترس از خفاش (Chiroptophobia)
- ترس از موش (Musophobia)
- ترس از گربه (Ailurophobia)
و ده ها مورد دیگر!
ریشه یابی و منشا ترس از حیوانات
ترس از حیوانات غالبا به دو حالت ترس منطقی و ترس کاذب، تقسیم بندی می شود. در واقع مغز انسان در هنگام مواجهه با شرایط خطرناک، سیگنال هایی را صادر می کند که موجب ترس شده و به واسطه ترشح هورمون آدرنالین (Adrenaline) شرایط مناسب برای دفاع، فرار، تصمیم گیری و … که موجب نجات فرد می شود، فراهم می گردد. در مواجهه با حیواناتی مانند گرگ، مار، تمساح، کوسه و … که حیوانات وحشی محسوب می شوند ایجاد ترس، کاملا طبیعی و منطقی است و نیازی به درمان ندارد! اما زمانی که این ترس از وجود یک گربه، جوجه، سوسک و کلا حیواناتی که نمی توانند آسیبی به ما بزنند، ایجاد می شود ترس کاذب نام دارد که می بایست حتما مورد درمان قرار گیرد.
طبق بررسی های تخصصی روانشناسی، ریشه ایجاد اغلب ترس های کاذب در موارد زیر است:
- عوامل ژنتیکی مانند ذاتا ترسو بودن
- وجود مشکلات روحی روانی مانند استرس، اضطراب، افسردگی، فوبیا و …
- خلق ذهنیت ترس و القای آن توسط اطرافیان
بررسی عوامل ژنتیکی
نتایج بررسی های پزشکی و روانشناسی نشان می دهد که عوامل ژنتیکی علاوه بر موارد جسمی، در قالب حس و روان نیز منتقل می شود. همچنین موارد اکستسابی بر میزان این تاثیر افزوده و بسیار دیده می شود که ترس های والدین به فرزندان نیز منتقل می شود. درمان این نوع ترس از سایر موارد، سخت تر است و شخص می بایست همکاری بیشتری با روانشناس داشته باشد.
مشکلات و اختلالات روحی روانی
در بسیاری از مواقع، ریشه ترس ها در مواردی مانند استرس و اضطراب و … است که موجب تشدید مشکل می شود. برای مثال اگر شخصی درگیر اختلال اضظراب یا وسواس فکری باشد به لحاظ روانی مستعد ایجاد ترس های کاذب است. به این دلیل که معمولا افرادی که چنین اختلالاتی دارند بصورت مداوم در ذهن خود، خیال پردازی می کنند و این موضوع ممکن است مواردی را در ذهن آنها ایجاد نماید که زمینه ساز بروز انواع ترس های غیرواقعی شود. از مجموعه ترس های کاذب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
و موارد متعدد دیگر …!
ایجاد ترس توسط اطرافیان (بصورت عمدی و سهوی)
این مورد نیز غالبا به دو حالت وجود دارد که هر دو مورد، جزو الگوهای رفتاری نادرست محسوب می شوند. این موارد عبارتند از:
- القای ترس به کودک توسط والدین و اطرافیان (با حسن نیت)
- القای ترس به کودک (با سوء نیت و به قصد شوخی یا اذیت و آزار)
لطفا توجه داشته باشید که ترساندن کودکان از حیوانات (بخصوص حیوانات اهلی) حتی اگر مبتنی بر حسن نیت هم باشد روش صحیحی نیست و به هیچ عنوان نباید حس ترس را در آنها نسبت به حیوانات، نهادینه کرد. به این دلیل که در بزرگسالی ممکن است شخص بدون دلیل خاصی از یک حیوان بی آزار هم بترسد! همچنین اثرات منفی روی ذهن و روان شخص، بسیار مخرب بوده و به راحتی قابل درمان نخواهد بود.
مدل دوم که به هیچ عنوان نباید اجازه داد که کودک در چنین شرایطی قرار بگیرد اثرات بسیار مخربی را بر روی ذهن و روان شخص خواهد گذاشت. برای جلوگیری از بروز چنین مسائلی، حتما می بایست مراقبت و نظارت های لازم را داشته باشید. اگر امکان مراقبت و نظارت دائمی را ندارید از یک روانشناس کمک بگیرید تا ترس های نهفته کودک (در صورت وجود) آشکار شود. درمان کردن ترس در سنین کودکی بسیار ساده تر از بزرگسالی است. زیرا در بزرگسالی، ذهن توانسته دلایل محکمی را برای ترس خود بتراشد و کنار زدن آن، کار دشواری است.
نحوه درمان ترس از حیوانات
برای درمان فوبیای حیوانات حتما می بایست از روانشناس کمک گرفت و به هیچ عنوان توصیه نمی کنیم که خودتان دست به کار شوید! زیرا به احتمال بسیار زیاد، وضع بدتر خواهد شد و درمان کردن آن نیز متعاقبا سخت تر.
روانشناس بصورت علمی و اصولی با روش هایی مانند روانکاوی، حساسیت زدایی منظم و … روی این موضوع کار کرده و آن را درمان می کند. اگر نیاز به روانشناس برای درمان فوبیای حیوانات دارید کافیست با شماره مندرج در تصویر زیر، تماس حاصل فرمایید.
