افسردگی پس از زایمان یکی از شایع ترین مشکلاتی است که برای مادران به وجود می آید. به دنیا آوردن نوزاد می تواند باعث هجوم انبوهی از احساسات قدرتمند مانند شادی ، ترس و اضطراب را در مادران به وجود آورد اما همچنین می تواند منجر به چیزی شود که انتظارش را ندارید ؛ افسردگی. این افسردگی علاوه بر تهدید کردن سلامتی مادر ، بر سلامتی نوزاد نیز بسیار تاثیر گذار است. با درمان نکردن این نوع از افسردگی و بیخیال بودن نسبت به آن ، هرروز وضعیت بدتر می شود. افسردگی پس از زایمان یک نقص یا ضعف شخصیتی نیست ، در اکثر اوقات یکی از عارضه های پس از زایمان است. باید در نظر داشته باشید که افسردگی پس از زایمان چیزی نیست که با نادیده گرفتن آن به خودیه خود درمان شود ، بلکه نیازمند درمان تخصصی و مداوم می باشد تا به صورت کامل رفع شود. درمان این نوع از افسردگی هر چه سریع تر آغاز شود، راحت تر به نتیجه می رسد و مادر می تواند ارتباط لازم را با نوزاد خود برقرار کند.
افسردگی پس از زایمان چیست
افسردگی پس از زایمان شامل تغییرات فیزیکی ، احساسی و رفتاری است که در بسیاری از زنان پس از به دنیا آوردن فرزند به وجود می آید. تشخیص افسردگی های پس از زایمان نه تنها براساس مدت زمان بین زایمان و شروع افسردگی است بلکه شدت افسردگی نیز برای تشخیص تاثیر گذار است. افسردگی پس از زایمان با تغییرات هورمونی ، رفتاری و روانی مرتبط است. این افسردگی طیف وسیعی از تغییرات جسمی و احساسی را در بر می گیرد که بسیاری از مادران آن را تجربه می کنند.
کسب اطلاعات بیشتر: افسردگی چیست و نحوه درمان آن / ترس از زایمان
علائم افسردگی پس از زایمان
تشخیص صحیح و درست علائم افسردگی پس از زایمان بسیار سخت می باشد. بسیاری از زنان پس زایمان علائم زیر را دارند:
- مشکل خواب
- تغییر اشتها
- خستگی شدید
- میل جنسی کم پایین
- تغییر خلق و خو
اما افسردگی پس از زایمان دارای علائم زیر است که حالت های طبیعی و نرمال پس از زایمان نیستند:
- بی میلی و بی علاقگی نسبت به فرزند خود و اینکه نمی توانند با فرزندشان ارتباط بگیرند
- مدام گریه می کنند
- عصبانیت های شدید و غیرقابل کنترل
- احساس بی ارزشی ، درماندگی و ناامیدی
- افکار مرگ یا خودکشی
- افکار آسیب رساندن به اشخاص دیگر
- مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
دلایل ابتلا به افسردگی بعد از زایمان
اگر به افسردگی پس از زایمان مبتلا شدید نیازی نیست که خودتان را سرزنش کنید و باید بدانید که شما هیچ اشتباهی مرتکب نشدید. محققان معتقدند که این اتفاق برای افراد مختلفی رخ می دهد و برای هر یک به دلیل متفاوتی اتفاق میافتد. برخی از فاکتور هایی که ریسک ابتلا به افسردگی زایمان را افزایش می دهد شامل موارد زیر است:
- سابقه افسردگی قبل از بارداری یا در دوران بارداری
- سن مادر هنگام بارداری. هرچه سن مادر کمتر باشد احتمال ابتلا به افسردگی افزایش میابد.
- داشتن سابقه خانوادگی در مورد افسردگی و سایر بیماری های روانی
- گذراندن یک دوران استرس زا در طول بارداری
- داشتن فرزندی با مشکلات بیماری خاص
- داشتن دو قلو یا چند قلو
- درگیری های زناشویی
- به هم خوردن تعادل هورمون ها
- کمبود خواب
- استرس و اضطراب
- کمبود اعتماد بنفس
انواع مختلف افسردگی پس از زایمان
برای توصیف تغییرات خلقی زنان پس از زایمان از سه اصطلاح استفاده می شود:
- بیبی بلو: این مورد برای بیش از ۷۰ درصد از زنان پس از زایمان اتفاق می افتد. ممکن است به طور ناگهانی دچار تغییرات خلقی شوید. برای مثال ممکن است ناگهان احساس شادی بسیار و سپس ناراحتی بسیار کنید ؛ حتی ممکن است بدون هیچ دلیلی گریه کنید. بیبی بلو تنها چند ساعت و حداکثر یک الی دو هفته پس از زایمان دوام می آورد.
- افسردگی پس از زایمان: این نوع از افسردگی می تواند از چند روز تا چند ماه پس از زایمان رخ دهد. در نظر داشته باشید که افسردگی پس از زایمان تنها مختص به فرزند اول نیست و ممکن است برای تولد هر کدام از فرزندان اتفاق بیافتد. احساساتی که تجربه می کنید ممکن است شبیه به « بیبی بلو » باشد اما با شدت بیشتر و بسیار قوی تر. این افسردگی شما را از انجام کارهای روزانه باز میدارد و توانایی و عملکرد شما را تحت تاثیر می گذارد.
- روان پریشی پس از زایمان: روان پریشی پس از زایمان یک بیماری روانی جدی تلقی می شود. این بیماری به سرعت پیشرفت می کند و اغلب در ۳ ماه اول به دنیا آمدن نوزاد اتفاق میافتد. در این نوع از بیماری ، مادران به تدریج ارتباط خود را با واقعیت از دست داده و دچار توهمات بینایی و شنوایی می شوند. در برخی از موارد ممکن است به علت خطر آسیب رساندن به خود یا دیگران دستور بستری صادر شود.
افسردگی بعد از زایمان در پدران
با اینکه در 90 درصد مواقع تنها مادران به افسردگی پس از زایمان دچار می شوند ، اما از افسردگی پدران نیز نباید غافل شد. پس از به دنیا آمدن فرزند ، پدران نیز می توانند احساس افسردگی را تجربه کنند. آنها ممکن است احساس خستگی ، اضطراب ، تحت فشار بودن و غیره را تجربه کنند. الگوی خواب آنها نیز دچار تغییر می شود و نحوه غذا خوردن شان متفاوت می شود ؛ تقریبا علائمی مانند افسردگی مادران را در پدران نیز می توان مشاهده کرد. پدرانی که از نظر سنی جوان هستند ، سابقه افسردگی دارند ، دچار مشکلات در رابطه خود هستند و یا مشکلات مالی دارند ، بیشتر در معرض افسردگی هستند. این افسردگی می تواند تاثیرات مشابهی بر پدران نیز بگذارد و در ارتباط با شریک عاطفی خود یا فرزندشان اختلال ایجاد کند. اگر فرزندتان تازه متولد شده است و شما این علائم را در خود مشاهده می کنید ، بدون ترس و خجالت برای درمان خود اقدام کنید و به روانشناس خوب و با تجربه مراجعه کنید. با صحبت کردن در مورد حالت های تان و مشکلاتی که در حال تجربه کردن آنها هستید ، می توانید اقدامات درمانی لازم را انجام دهید و از افسردگی نجات پیدا کنید.
درمان افسردگی پس از زایمان
درمان افسردگی پس از زایمان بسته به نوع و شدت آن متفاوت است اما اولین اقدام که باید برای درمان کرد ؛ مراجعه به روانشناس خوب و با تجربه است. به تشخیص روانشناس ، شخص افسرده ممکن است به دارو درمانی ، رفتار درمان ، تمرینات ریلکسیشن و غیره نیاز داشته باشد. در مورد روان پرشی پس از زایمان به طور معمول با تشخیص روانشناس تان ، به روانپزشک ارجاع داده می شوید و در اکثر موارد دارو درمانی نیز با جلسات روان درمانی همراه می شود و درمان به طور ترکیبی انجام می شود. اگر مادر هنوز در حال شیردهی به فرزند است ، با مشورت روانشناس و روانپزشک خود ، دارویی را انتخاب می کنید که بر کودک تاثیری نداشته باشد و یا از درمان های جایگزین استفاده خواهید کرد.
پس فراموش نکنید که این افسردگی ، به خودی خود درمان نمی شود و نیازمند درمان تخصصی توسط روانشناس کاربلد می باشد. شروع کردن جلسات روان درمانی را ، هیچ گاه به تعویق نیندازید و به محض اینکه کوچکترین علائمی از افسردگی را مشاهده کردید ، به روانشناس مورد اطمینان و با تجربه مراجعه کنید.
